Thi công sảnh đón GENKAN chuẩn Nhật – Những yêu cầu kỹ thuật chủ đầu tư cần biết

Trong kiến trúc Nhật, sảnh đón GENKAN (玄関) – khu vực sảnh đệm giữa “bên ngoài” và “bên trong” – không chỉ là yếu tố văn hóa mà còn là một hạng mục kỹ thuật được tiêu chuẩn hóa trong xây dựng nhà ở Nhật Bản.

Kết cấu sàn và cao độ của sảnh đón GENKAN – Yếu tố quan trọng nhất

Với căn hộ, sàn sảnh đón GENKAN thường được thiết kế âm nhẹ từ 10 – 20 mm so với sàn chính, không nên tạo bậc nổi nhằm đảm bảo phân tách không gian mà vẫn an toàn cho người sử dụng, đặc biệt là trẻ nhỏ và người cao tuổi. Đối với nhà biệt lập/ nhà phố, sàn sảnh đón GENKAN có thể âm nhiều hơn 50 – 150mm. Bề mặt sàn có thể bố trí độ dốc 1% đến 2% hướng ra cửa nhằm thoát nước tự nhiên.

Với kết cấu sàn, khu vực …. TATAKI của sảnh đón GENKAN phải được thi công kết cấu bê tông hoặc lớp nền móng vững chắc, nhằm đảm bảo khả năng chịu lực tốt và ổn định. Đối với khu vực sàn gỗ trong nhà cần lưu ý đến kết cấu nâng sàn, có thể là sàn nâng kỹ thuật hoặc kết cấu dầm sàn thông thường.

Một số sai sót thường gặp phải khi thi công như sàn chênh cao không đều, độ dốc không đảm bảo dẫn đến đọng nước, ẩm mốc, trơn trượt. Do vậy, từ bước thiết kế cần bố trí độ dốc phù hợp, khi thi công cần kiểm tra kỹ cao độ, độ dốc khi hoàn thiện.

Vật liệu hoàn thiện – Bền, chống trượt, dễ vệ sinh

Lựa chọn vật liệu cho sảnh đón GENKAN cần ưu tiên các tiêu chí bền bỉ, dễ dàng lau chùi, chống trượt và hài hòa với tổng thể kiến trúc.

Khu vực sàn thấp TATAKI: thường sử dụng gạch men, đá tự nhiên hoặc nhân tạo có bề mặt nhám (độ nhám R10 – R11), sần (chống trượt ở độ ẩm 90%) để tăng cường khả năng chống trượt khi giày dép dính nước mưa hoặc bụi bẩn. Màu sắc sậm (xám, nâu, đen) giúp giảm bám bẩn và tách biệt không gian.

Khu vực sàn cao sử dụng gỗ tự nhiên, sàn gỗ hoặc vật liệu tương đồng với sàn nhà chính để tạo sự liền mạch cho không gian.

Ở Việt Nam, nhiệt độ và độ ẩm cao khiến gạch và keo dễ giãn nở nên khuyến nghị dùng keo dán gạch kết hợp bố trí khe co giãn bề rộng 5mm cho các mép biên. Chủ đầu tư nên tránh dùng gạch bóng men vì dễ trơn trượt, trầy xước giảm tính thẩm mỹ. Khe ron gạch nên sử dụng keo epoxy để tránh nấm mốc, bám bẩn. Ngoài ra, khi thi công cần chú ý kiểm tra kỹ độ chênh giữa các viên gạch không quá lớn để đảm bảo công năng sử dụng.

Chiếu sáng và điện kỹ thuật

Sảnh đón GENKAN cần ánh sáng ấm, dịu nhưng vẫn đảm bảo độ chiếu sáng tiêu chuẩn, nên chọn loại đèn có nhiệt độ màu 2700 – 3500K nhằm tạo cảm giác chào đón. Ưu tiên đèn âm trần hoặc đèn hắt tường có góc chiếu thấp để tránh chói, tạo bóng.

Vị trí đèn nên nằm trung tâm lối vào, cách tường tối thiểu 300mm. Nếu có gương hoặc tủ giày cao nên bố trí đèn hắt từ trên xuống để tăng độ sáng vùng mặt. Thiết kế thông minh cũng thường ứng dụng cảm biến chuyển động để tự động bật đèn khi có người đi vào giúp tiết kiệm điện và tiện dụng.

Hệ thống điện phải đi âm trong ống gen, bảo đảm nối đất, cách điện đúng quy định. Ổ cắm bố trí phải cao, cách sàn hoàn thiện ít nhất 300mm, tránh tiếp xúc trực tiếp với nước do hiện tượng mao dẫn gây ra. Lưu ý không dùng đèn ánh sáng trắng 6000K khiến GENKAN mất đi cảm giác “ấm”.

Tủ giày và nội thất tích hợp – Yêu cầu về thông gió và kết cấu

Trong nhà Nhật, tủ giày được xem là một phần kiến trúc cố định, không phải nội thất rời. Kết cấu tủ cần chắc chắn, gắn liền với tường để tiết kiệm diện tích. Độ sâu tủ từ 330 đến 360mm với chiều cao từ 1m đến 1,2m. Vật liệu thường dùng là  gỗ tự nhiên hoặc gỗ công nghiệp. Với các vị trí đặt giày, dép dễ bị trầy xước nên sử dụng gỗ tự nhiên phủ PU mờ hoặc gỗ công nghiệp laminate HPL chống trầy.

Tủ giày cần có hệ thống thông gió tốt: lỗ thông hơi đường kính 20 – 25mm, nan chớp hoặc quạt thông gió âm công suất nhỏ để tránh ẩm mốc và mùi hôi tích tụ, giữ vệ sinh cho khu vực này.

Một lưu ý cho sảnh đón GENKAN là bố trí khu vực treo ô, mũ, áo khoác đi ngoài trời

Với các vật dụng che nắng mưa (ô, áo mưa, áo khoác, mũ…) thì sử dụng thanh hoặc móc treo gắn trực tiếp lên mặt trong của cửa ra vào. Phương án này giải phóng không gian sàn, giúp ô được treo thẳng đứng để ráo nước ngay trên sàn TATAKI. Lựa chọn khác là thiết kế tủ giày GETABAKO với một hốc nhỏ không cánh cửa, có móc treo ô. Hốc này được lót bằng vật liệu chống nước kết hợp bố trí khay hứng nước có thể tháo rời. Riêng để cất giữ ô đi mưa, khách hàng có thể sử dụng giá để ô đặt ngay sát lối vào sảnh.

Đối với áo khoác, mũ, túi xách… mục tiêu là cất giữ khuất khỏi tầm nhìn để duy trì sự tối giản và trang nhã của GENKAN. Phương án tối ưu nhất là thiết kế một tủ âm tường kịch trần, đặt ngay tại khu vực GENKAN để lưu trữ áo khoác, mũ, túi xách và cả áo mưa đã khô.

Lắp đặt móc treo hoặc thanh treo gấp gọn lên tường GENKAN. Khi không sử dụng, chúng được gập lại, giúp tường phẳng và sạch sẽ. Phù hợp cho áo khoác thường xuyên sử dụng hoặc treo tạm thời áo mưa để khô ráo trước khi cất. Móc treo cao khoảng 160–170 cm từ sàn để người lớn sử dụng thuận tiện; có thể bổ sung hàng thứ hai thấp hơn (~90–100 cm) cho trẻ em. Móc treo nên bố trí cách tủ giày 300-400mm để tránh va vào khi treo áo và để tránh hơi ẩm từ giày lan tới áo.

Thoát nước và chống thấm cho sảnh đón GENKAN

Trong trường hợp sảnh đón GENKAN ở tầng trệt hoặc tiếp xúc với khu vực ngoài trời, việc chống thấm rất quan trọng. Khi đó dưới lớp vữa nền thường thi công lớp chống thấm dạng màng hoặc vữa chống thấm 2 thành phần gốc xi măng. Lớp chống thấm phải được thi công liên tục từ nền đến chân tường để ngăn thấm ngược, có gia cố góc chân tường bằng lưới thủy tinh. Sau khi hoàn thành chống thấm, đơn vị thi công sẽ kiểm tra ngâm nước ít nhất 24 giờ trước khi lát sàn.

Khi thường xuyên có nước trên sàn cần bố trí thêm máng thoát nước âm sàn và xử lý gờ chống nước bằng ron cao su hoặc nẹp nhôm chữ T.

Kiểm tra và nghiệm thu – Các chỉ số cần quan tâm

Khi nghiệm thu sảnh đón GENKAN, chủ đầu tư cần chú ý kiểm tra các hạng mục quan trọng để đảm bảo được công năng sử dụng, độ bền vững và thẩm mỹ.

Cao độ các khu vực cần chính xác với sai số cho phép ± 5mm. Bề mặt sàn hoàn thiện phải phẳng và có độ dốc thoát nước phù hợp. Các vị trí tiếp giáp và khe ron sàn thẳng thóm, đồng đều. Độ chênh cao giữa các viên gạch không nên quá 1 mm và sàn không bị đọng nước. Ngoài ra, cần kiểm tra kỹ chống thấm bằng cách ngâm nước trước khi hoàn thiện phía trên. Với nội thất tủ giày cần được lắp đặt chắc chắn, các khe hở với tường đồng đều. Cuối cùng chủ đầu tư nên kiểm tra sự hoạt động ổn định của hệ thống đèn chiếu sáng, thông gió, vật dụng nội thất…

Chọn đơn vị thi công – Tiêu chí nên xem xét

Một nhà thầu đạt chuẩn để thi công sảnh đón GENKAN nên có kinh nghiệm thi công kiến trúc Nhật Bản; tức là đã thực hiện thành công các dự án nhà ở, biệt thự có yêu cầu cao về thiết kế Nhật. Sảnh đón GENKAN đòi hỏi sự am hiểu về triết lý vì chỉ một chút sai lệch về tỷ lệ, vật liệu, bố trí cũng làm mất đi “tinh thần” Nhật. Tiếp đến là khả năng tư vấn và cung cấp các vật liệu phù hợp cho sảnh đón GENKAN cao cấp. Cuối cùng, đơn vị thi công cần có đội ngũ giám sát chuyên môn, hiểu rõ các tiêu chuẩn nghiệm thu chi tiết cho từng hạng mục sảnh đón GENKAN nhằm đảm bảo chất lượng được kiểm soát chặt chẽ, liên tục.

Thi công sảnh đón GENKAN đúng chuẩn Nhật không khó, nhưng đòi hỏi sự chính xác và đồng bộ từ khâu thiết kế – vật liệu – hoàn thiện.

Khi làm đúng, sảnh đón GENKAN không chỉ là một khu vực đệm, mà còn là giải pháp kỹ thuật giúp nâng chuẩn không gian, an toàn, và thẩm mỹ tổng thể cho căn hộ hoặc biệt thự. Một chi tiết nhỏ – khi thi công chuẩn – sẽ nâng giá trị của một căn hộ mang phong cách Nhật hiện đại. Và sảnh đón GENKAN chính là chi tiết như thế.

Tổng hợp bởi Ks Nguyễn Ngọc Nghĩa

Japan Housing Equipment Association – 住宅玄関部の設計と施工標準 (Standard for Residential Entrance Design and Construction, 2022) – jhia.or.jp

Japan Building Waterproofing Association – 建築防水施工要領書

(Technical Manual of Waterproofing Works, 2021) – jwma.or.jp

DAIKEN Corporation – 玄関収納（下駄箱）施工要領書

(Genkan Cabinet Installation Manual, 2023) – daiken.jp

DINAONE Co., Ltd – 床タイルの貼り方（室内施工マニュアル)

(Indoor Floor Tile Construction Manual, 2024) – dinaone.co.jp

“長押（なげし）レール” –  b-interior.jp

Xem thêm: Sảnh đón GENKAN: Tinh hoa văn hóa Nhật trong căn hộ hiện đại

Xem thêm: Thiết Kế sảnh đón GENKAN chuẩn Nhật cho căn hộ hiện đại